لاستیک هواپیما
در دنیای وسایل نقلیه، لاستیک های مختلف و متنوعی وجود دارند که در سایزها و جنس های مختلف برای انواع و اقسام ماشین های زمین و هوایی کاربرد دارند. اما امروز از بین تمام این لاستیک های متفاوت و مختلف می خواهیم به سراغ لاستیک هواپیما و جنس آن برویم تا ببینیم که این لاستیک ها اصولا از چه چیزی ساخته شده اند و چقدر عمر می کنند.
بیایید ابتدای بحث را با این سوال آغاز کنیم که؛ جنس لاستیک هواپیماها از چه ماده ای است که این چرخ ها هم تحمل وزن بسیار بسیار بالایی دارند و هم کیفیتشان به گونه ای است که حالا حالاها عمر می کنند؟ به طور مثال تا به حال شده است که این سوال برایتان پیش بیاید که چرا لاستیک چرخ های هواپیماهای غول پیکری همانند ایرباس ۳۸۰ با وزنی حدودا ۲۳۰ تن در زمان فرود با سرعت ۲۷۰ کیلومتر در ساعت بر روی باند نمی ترکند؟
لاستیک در واقع نام از بخشی از بدنه ی یک وسیله ی رونده است که می تواند عضوی از هر وسیله ی نقلیه ای همچون ماشین، هواپیما،.. و دیگر ماشین ها باشد. لاستیک به صورت حلقه دور تا دور چرخ وسیله را در بر خود گرفته است. لاستیک یا تایر در واقع برای محافظت از چرخ و عملکرد بهتر وسیله، در زمانی که چرخ خودرو در تماس با زمین است ایجاد شده اند، ساخته شده است.
لاستیک ها در عمل، قطعه ای لاستیکی هستند که بر روی چرخ وسایل نقلیه سوار می شود. این قرار گیری به نحوی است که وسیله از طریق چرخ خود با سطح زمین همواره در تماس است و با کاستن از شدت ضربات ناشی از عوارض جاده و تحمل بار وارد شده، حرکت چرخ و جا به جایی وسیله ی نقلیه را بسیار آسان می کند.
بیشتر لاستیک ها با هوا پُر می شوند و از لاستیک یا پلاستیک های مصنوعی، که کارآیی مشابه لاستیک دارند، ساخته می شوند و آن ها را با سیم یا نخ تقویت می کنند. لاستیک هواپیما نیز از ماده ای مشابه با تایر خودروها ساخته می شود اما در واقعیت بر روی میزان باد درون این چرخ ها و همچنین مواد سازنده ی آن ها قرار گرفته است، متغیرهای مختلفی تاثیر گذار هستند. چرخ های هواپیما تا حدود ۶ برابر میزان یک لاستیک خودرو باد می شوند و این فشار هوای درون لاستیک ها آنقدر بالا است که قدرت چرخ های هواپیماها را در نهایت تامین می کند.
برای عوض کردن لاستیک هواپیماها ابتدا ۳ مرحله ی استاندارد را گذراند که بر اساس این استانداردها، مهندسین و تعمیرکاران هواپیما تصمیم به تعویض لاستیک ها می گیرند. ابتدا کهنگی و آسیب دیدگی لاستیک ها توسط مهندسین مورد بررسی قرار می گیرد و در صورتی که تشخیص دهند که لاستیک هواپیما باید تعویض شود، این اتفاق خواهد افتاد.
پس از این که تشخیص داده شد که این لاستیک ها باید تعویض شوند، عاج های تایرهای آنان نیز چک می شوند و پس از آن، لاستیک ها را باز می کنند و آن ها را تعویض می کنند. و اما می رسیم به مراحل ساخت تایر و لاستیک مخصوص برای هواپیماها. توجه داشته باشید که لاستیک هواپیما، شامل مواد محکم تری از لاستیک یک خودروی معمولی است.
وجه تمایزی که این لاستیک نسبت به لاستیک های خودروهای معمولی دارد این است که در درجه ی اول به جای این که در برابر ضربه در زمان فرود مقاومت کند، باعث تورم پر فشار می شود و همین امر باعث می گردد تا میزان سرعت و فشار وارده بر چرخ ها در زمانی که فرود می آیند و بر روی زمین می نشینند تا قبل از توقف کامل، بتوانند شرایط را مدیریت نمایند.
بر طبق قوانین هوانوردی، چرخ های هواپیما باید بتواند تا ۴ برابر فشار ارزیابی شده برای آن ها را حداقل تا ۳ ثانیه تحمل کند و قوی ترین چرخ ها باید بتوانند تا در فرود با سرعت حداکثر ۴۶۳ کیلومتر را طاقت بیاورند.
چرخ های هواپیما ها به طور متوسط به اندازه ی ۵۰۰ فرود قابل استفاده هستند و پس از آن تحت ترمیم و اصلاح قرار می گیرند. در ترمیم لاستیک ها، تایر هواپیما تا ۷ برابر عمر اولیه اش قابل استفاده خواهد بود. از نظر انداره، لاستیک هواپیما معمولا بزرگ نیست، اما در مقایسه با برخی از وسیله های دیگر، بزرگ هستند.
برای مثال چرخ های هواپیمای ایرباس دارای قطری برابر با ۶۹ سانتی متر و عرضی برابر با ۲۰ سانتی متر هستند و بر روی یک رینگ ۳۸ سانتی متری قرار گرفته اند. البته این اندازه بسیار کوچکتر از لاستیک یک تریلی است که در واقع قطر آن بیش از ۱ متر و عرض آن ۵۰ سانتی متر می باشد. یکی دیگر از وجوه تمایز لاستیک هواپیما با دیگر لاستیک ها این است که عاج های لاستیک های هواپیما به دلیل کابل های نایلونی یا یک پلیمر مصنوعی به نام آرامید که در زیر آج های آن جاسازی شده‌اند، این لاستیک ها را قدرتمندتر می کنند.
اصولا الگوی آج ساده که عمدتا برای جلوگیری از سر خوردن هواپیما طراحی شده به همراه کابل های تقویت کننده که در زیر آن‌ها تعبیه شده است، به تایرهای هواپیماهای مسافربری اجازه می دهند تا بتوانند با سرعت بالا روی سطح فرود آمده و روی باند کشیده شوند.
این کشیده شدن، عامل دودی است که معمولا در زمان فرود برخی هواپیماها دیده می شود. بیشتر حوادث پارگی لاستیک ها در زمان همین فرآیند فرود اولیه رخ می دهند که طی آن، چرخ ها کشیده شده و نمی چرخند. البته با تمامی این تفاصیل، ترکیدن چرخ هواپیما گاهی بدون مقدمه نیز پیش می آید که اغلب دلیل آن این است که چرخ ها کم باد هستند.