تا به حال به این فکر کردید که چرا وقتی یک هواپیما سقوط می کند، دنبال جعبه سیاه آن میگردند؟ یااین که چرا جعبه سیاه یک هواپیما آن قدر مقاوم است که در برابر هر اتفاقی، با هر شدت و صدمه ای دوام می آورد ولی دیگر قسمت های هواپیما آن دوام و مقاومت را ندارد؟ رازهایی درباره ی جعبه سیاه هواپیماها وجود دارند که ما تا به حال نمی دانسته ایم. در ادامه با ما همراه باشید تا با هم این رازها را کشف کنیم.
کمدین معروف، جورج کالین در یک برنامه ی طنز تلویزیونی درباره ی مسئله ی اظطرابش در سفر رو به دوربین تلویزیون گفت که: به نظر شما چرا مقاومت جعبه سیاه هواپیما برای سازندگان بیشتر از خود هواپیما، اهمیت دارد؟ این کمدین در واقع سوال عجیبی را در قالب طنز پرسید که شاید ذهن خیلی ها را درگیر کرده است . اما در واقع حقیقت این است که مهندسی جعبه های سیاه بسیار متفاوت است و با مهندسی ساخت هواپیما، فرق دارد. به صورت ناخودآگاه شاید هر وقت که مسافرتی با هواپیما داشتید به این مسئله فکر کردید .با پیشرفت تکنولوژی، پیش بینی می شود که به زودی استفاده از جعبه سیاه در هواپیماها منسوخ شود اما حتی همین حالا هم پیدا نشدن این دستگاه در حادثه سقوط هواپیمای مالزی در اقیانوس هند در سال ۲۰۱۴، یکی از سوالات بی پاسخ کارشناسان صنعت هواپیمایی است.
جعبه سیاه چیست؟
جعبه سیاه، نام مستعار وسیله ضبط کننده ی اطلاعات پرواز است و در طول پرواز با پارامترهای خاصی که دارد اطلاعات را ذخیره می سازد. با بروز هر سانحه ای بر یک هواپیما، سوالات زیادی مطرح می شود که پاسخ تک تک این سوالات را مهندسین و کارشناسان از این جعبه استخراج می کنند. برای سبک بودن وزنش، از فلز آلومینیوم در ساخش استفاده است. جعبه ی سیاه، برخلاف نامش بدنه ی سیاهی ندارد که ما در ادامه در مورد علت آن صحبت خواهیم کرد . هر کدام از این جعبه ها قیمتی معادل ۱۰ تا ۱۵ هزار دلار دارند.
جعبه سیاه، سیاه رنگ نیست
هنگام بروز سانحه برای هواپیما، به علت خسارات ناشی از سقوط یا آتش سوزی، خیلی از قطعات غیر قابل تشخیصند. به همین دلیل برای تسریع در پیدا شدن این جعبه، بدنه ی آن به رنگ نارنجی شبرنگ، قرمز و یا فسفری می سازند تا انعکاس رنگش و تلاقی آن با کمترین مقدار نور، توجه افراد را به خودش جلب کرده و در نهایت سریع تر پیدا شود. اصطلاح جعبه ی سیاه را اولین بار، ماتا هاری در سال ۱۹۴۲، بر روی این دستگاه گذاشت و پس از آن رسانه ها و مهندسین پرواز از آن به صورت مداوم استفاده کردند و امروزه کاملا نامش به این نام تغییر کرده است
عمر بالایی دارند!
به گفته ی رایت، سازنده ی هواپیما، عمر این دستگاه بسیار طولانی است و حتی در صورت صدمه ی هواپیما، پس از این که اطلاعات آن تخلیه شد، قابلیت استفاده ی مجدد را دارد . هنگامی که بوئینکگ ۷۰۷، وارد بازار شد ، از نوار مغناطیسی استفاده شد که با صدای خلبان و ابزار پرواز کابین خلبان، صداهایی ترکیبی تولید کرده بود . اما، امروزه از کارت های حافظه ای استفاده می کنند که در اصطلاح به آن ها تکنولوژی جامد گفته می شود و بسیار معتبرتر و قابل اعتماد است.
جعبه سیاه ها، مقاومت بسیار بالایی داند
جعبه سیاه ها قبل از این که در هر هواپیما نصب شوند، آزمایشات سنگین و سختی را پشت سر می گذارند تا اجازه ی نصب ،پیدا کنند. مقاومت در برابر آب نمک، خوردگی شیمیایی، ضربه، و فشار عمق های دریایی، مقاومت آهنین در برابر دستگاه ای نفوذی، آتش سوزی نمومه ای از این آزمایشات مقاومت سنجی جعبه سیاه هستند. به گفته ی نوردون، مهمترین عضو محافظت شده این دستگاه حافظه آن است.
فرانسه، دومین زبان این دستگاه است
بخاطر نفوذ فرانسوی ها در صنعت هواپیمایی دومین زبان این دستگاه ، فرانسوی است و حتی برای امتحان حافظه دستگاه، برخی اوقات دستورات را به زبان فرانسوی نیز تکرار می کنند. این روند با وجود اینکه بارها از جانب سازمان رسمی هواپیمایی (ICAO)، مورد اعتراض قرار گرفته و حکم هم صادر شده است، همچنان ادامه دارد.
هر کسی می تواند جعبه سیاه خودش را داشته باشد
در حال حاضر شرکت های هواپیمایی برای نسل جدید جعبه سیاه ها از هوش مصنوعی استفاده می کننداما اشخاصی که تمایل دارند تا یک جعبه سیاه شخصی داشته باشند ، می توانند در بازار سیاه با پرداخت ۳۰ هزار دلار یکی از آن دستگاه های عجیب و مرموز را خریداری کنند.